Bạn biết gì về đồ trang sức?
Về chất liệu, đồ trang sức hiện đại thường sử dụng 4 loại chính là đá quí, vàng, bạc và bạch kim.
Là chất liệu phong phú về chủng loại, màu sắc, khả năng phản xạ ánh sáng, đá quí đem lại nguồn cảm hứng sáng tạo bất tận cho thời trang đồ trang sức. Đá có độ cứng càng cao thì giá trị càng lớn. "Nữ hoàng" của tất cả các loại đá quí là kim cương với độ cứng chuẩn là 10. Tiếp đến là Ruby và sapphire có độ cứng bằng 9, đá garnet, mã não cao cấp và thạch anh có độ cứng là 7. Còn lại tất cả các loại đá có độ cứng dưới 7 bao gồm đá opal (có ánh màu trắng sữa hoặc xanh), ngọc bích, đá lapis lazuli (màu xanh da trời), đá san hô và ngọc trai… đều rất dễ bị xước.
Vàng là kim loại hiếm, có giá trị cao và rất mềm, cần được giữ gìn rất cẩn thận trong khi đeo. Vàng thường được pha thêm với bạc, đồng và các kim loại khác để tăng độ cứng và tạo nên những màu sắc khác nhau. Thành phần của vàng nguyên chất trong hợp kim được tính bằng cara: vàng 24 cara là 100% vàng nguyên chất (tương tự có thể tính được chẳng hạn vàng 18 cara gồm 75% vàng nguyên chất…). Bạn chỉ nên mua đồ trang sức bằng vàng có ghi rõ chỉ số cara này.
Bạc là kim loại có độ sáng cao, không bị han rỉ ở dạng nguyên chất. Nhưng để phù hợp cho việc làm đồ trang sức, bạc thường pha thêm các chất khác. Bạc trang sức thường bao gồm 92,5% bạc và 7,5% đồng. Đây là loại bạc có độ sáng cao nhất, có khả năng chống xước cao. Tuy nhiên sau một thời gian sử dụng, bạc thường bị ôxi hóa do có phản ứng với ôxi và sulfur và trở nên xỉn màu. Có thể dễ dàng lấy đi các lớp bám trên đồ trang sức bạc bằng các chất sẵn có trong các hiệu kim hoàn.
Đồ trang sức bạch kim thường bao gồm 90 đến 95% bạch kim nguyên chất. Ưu điểm của đồ trang sức bạch kim là có độ bền cao, khó bị ôxi hóa và khả năng duy trì độ bóng trong thời gian dài sử dụng. Cách làm sạch và tăng độ bóng đối với bạch kim cũng giống như đối với vàng và bạc.
Đồ trang sức cũng vô cùng phong phú về mẫu mã và chủng loại. Với các thiết kế càng tỉ mỉ và tinh vi, bạn càng phải cọ rửa và chăm sóc thường xuyên và công phu để giữ cho đồ trang sức luôn trong trạng thái sáng đẹp nhất. Sẽ dễ dàng hơn nhiều nếu bạn biết cách sử dụng và bảo quản đúng cách.
Sử dụng đồ trang sức như thế nào là tốt nhất?
Không nên đeo đồ trang sức 24 giờ mỗi ngày hay trong suốt cả tuần. Thông thường những món đồ trang sức mà chúng ta yêu thích luôn được đeo trong suốt cả ngày, thậm chí cả khi ngủ! Bạn nên nhớ: cách tốt nhất để giữ đồ trang sức được bền đẹp là tránh để đồ trang sức tiếp xúc quá nhiều với các yếu tố môi trường. Hãy tháo đồ trang sức ra khi bạn làm việc nhà, chơi thể thao hay làm các việc chân tay khác để tránh làm xước chúng. Ngay cả những loại đá cứng nhất như kim cương cũng có thể bị vỡ nếu chẳng may bị va đập đủ mạnh!
Với những đồ trang sức có đính kèm các loại đá có độ cứng dưới 7 cara, bạn phải sử dụng hết sức thận trọng để tránh làm xước vỡ. Trước khi bạn đi bơi hay đi tắm, tốt nhất đồ trang sức cũng nên được tháo ra. Một số loại đá được nhuộm màu trước khi được sử dụng làm đồ trang sức và chúng có khả năng phai màu nếu tiếp xúc quá nhiều trong nước. Hãy biết cách nâng niu đồ trang sức của bạn, khi đó bạn đã biết yêu quí chúng đúng cách!
Lưu ý khi sử dụng mỹ phẩm, vì các hóa chất có trong các loại mỹ phẩm có thể ảnh hưởng xấu tới vẻ đẹp của đồ trang sức. Các loại xà bông, dung dịch, phấn trang điểm, nước hoa, keo xịt… đều có khả năng tạo nên các vết ố rất khó rửa trên bề mặt đồ trang sức. Tốt nhất nếu lỡ để dính những chất này lên đồ trang sức, bạn phải lau rửa ngay trước khi chúng có khả năng gây phản ứng. Riêng với đồ trang sức được làm bằng vàng 14 cara, bạn phải chắc chắn không để tiếp xúc nhiều với khói thuốc lá vì chất nicotin có khả năng làm vàng nhanh chóng chuyển màu và rất khó trở lại màu ban đầu. Bạn cũng không nên đeo loại vàng này quá thường xuyên bởi sự tiếp xúc trong môi trường ẩm lâu dài cũng có thể khiến vàng bị xỉn nhanh hơn.
Không bao giờ để các loại đá trang sức nhúng vào các dung dịch có chứa muối, chất tẩy rửa, đặc biệt là chất tẩy rửa có chứa clo. Những chất này có khả năng ăn mòn các đường mài hoặc làm giảm độ bóng của đá trang sức, đặc biệt là ở nhiệt độ cao. Vì vậy tuyệt đối không nên đeo đồ trang sức có đá trang trí khi bạn bơi ở bể bơi có chứa clo hay khi giặt tẩy quần áo và cọ rửa đồ đạc trong nhà. Đối với đồ trang sức bằng bạc, bạn tuyệt đối không để tiếp xúc với các chất tẩy, cồn, axeton vì các chất này có thể gây nên các hư hại rất khó xử lí.
Đối với các đồ trang sức bằng đá, bạn nên lưu ý không để vào môi trường có sự thay đổi nhiệt độ đột ngột. Nhiệt độ quá cao hoặc thay đổi đột ngột còn có thể khiến đổ trang sức bằng đá bị vỡ rạn. Khi tiếp xúc với môi trường quá nóng, một số loại đá bị mất khả năng hấp thụ độ ẩm cần thiết để tạo nên vẻ bóng đẹp tự nhiên của chúng. Chẳng hạn trong nhiệt độ cao, ngọc trai sẽ dễ bị khô, xỉn màu và phai màu; mã não có thể chuyển thành màu nâu hoặc trắng, xuất hiện các vết xước rạn và có thể mất khả năng thay đổi màu sắc.
Ánh nắng mặt trời cũng là một yếu tố có hại đối với độ bền và màu sắc của đá trang sức. Nếu bị tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời, một số loại đá như thạch anh tím, hoàng ngọc, đồ khảm xà cừ hồng… sẽ trở nên yếu đi. Ngọc trai và ngà voi cũng bị phai màu nếu bị để quá lâu trong ánh nắng mặt trời, hổ phách và nhiều loại đá khác cũng có nguy cơ bị xỉn màu. Do vậy , để giữ đồ trang sức bằng đá được bền màu, hãy tránh mang đồ trang sức khi bạn đi tắm nắng hay phải làm việc trong thời gian dài dưới ánh nắng mặt trời.
Ngoài việc giữ gìn đồ trang sức cẩn thận, bạn cần thường xuyên kiểm tra đồ trang sức của mình bằng cách quan sát những vết rạn nhỏ trên phần đá trang sức. Nếu thấy xuất hiện các vết rạn, hãy đem đến hiệu kim hoàn càng sớm càng tốt để được chăm sóc kịp thời, nếu không các vết rạn sẽ trở nên ngày càng sâu và viên đá có thể rơi mất. Đối với đồ trang sức bằng vàng và bạc, chúng cũng dễ bị xước và cần được đem đến hiệu kim hoàn để được đánh bóng thường xuyên. Đồ trang sức bạch kim rất ít bị xước và hầu như không bị hao, nhưng bạn cũng có thể đem chúng đi đánh bóng và xử lí các vết xước khi cần thiết.
Để lau rửa đồ trang sức hiệu quả
Đối với đồ trang sức không gắn đá trang trí: Tất cả các loại đồ trang sức bằng vàng và bạc đều có thể dễ dàng được làm sạch bằng cách ngâm trong các hóa chất sẵn có trong các hiệu kim hoàn. Tuy nhiên nếu đồ trang sức của bạn có gắn đá trang trí thì phải hết sức cẩn thận vì tất cả các hóa chất tẩy rửa đều có thể gây hại cho hầu hết các loại đá. Đối với đồ trang sức bạc, nếu đã được mạ một lớp rhodium thì sẽ lâu bị xỉn màu hơn và cũng có thể dễ dàng lấy đi lớp màu này bằng cách ngâm trong hóa chất riêng. Bạn cũng có thể tự làm sach đồ bạc bằng phương pháp đơn giản sau: Dùng một thanh nhôm đặt trong một chiếc cốc chứa khoảng 450ml nước ấm rồi bỏ vào một chút bột giặt Tide, loại không có chứa chất tẩy rửa. Axít boric có trong bột giặt sẽ phản ứng với thanh nhôm, chất xỉn màu sinh ra trên sản phẩm bạc sẽ đước tách ra và bám vào thanh nhôm. Ngâm đồ trang sức bạc của bạn vào dung dịch trong khoảng 1 phút sau đó rửa sạch lại với nước và lau khô.
Với các loại đá: Kim cương có khả năng giữ chất béo và trong điều kiện bình thường, dầu mỡ có thể dễ dàng bám vào bề mặt kim cương. Để lấy đi lớp dầu này hãy nhúng kim cương trong dung dịch có chứa cồn hoặc rượu vodka. Đối với các viên trang trí bằng phalê, bạn có thể làm sạch dễ dàng bằng cách nhúng trong dung dịch xà bông loãng hay dung dịch có chứa một chút amoniac, có thể dùng một chiếc bàn chải mềm để cọ rửa nhẹ nhàng nếu cần, sau đó lau khô. Mã não, ngọc bích, đá lapis lazuri, ngọc thạch... và các loại đá trang trí khác đều rất mềm và dễ bị hóa chất phân hủy nên bạn phải hết sức cẩn thận và chỉ lau rửa thật nhẹ nhàng với miếng lau mềm mại để không làm xước chúng.
Lan Phương